Turkey Rights Monitor - Uitgave 258

(De links naar bijbehorende bronnen zijn te vinden op de Engelstalige versie.)

WILLEKEURIGE DETENTIE EN ARRESTATIE

In de loop van de week hebben openbare aanklagers de detentie van ten minste 149 personen bevolen wegens vermeende banden met de Gülen-beweging. In oktober 2020 werd in een advies van de VN-werkgroep inzake willekeurige detentie (WGAD) gesteld dat het op grote schaal of systematisch opsluiten van personen die banden zouden hebben met de groep, kan neerkomen op misdaden tegen de menselijkheid. Solidarity with OTHERS heeft een gedetailleerde database samengesteld om de aan Gülen gelinkte massale detenties sinds een mislukte staatsgreep in juli 2016 te monitoren.

GEDWONGEN VERDWIJNINGEN

Er is deze week geen nieuws naar buiten gekomen over Yusuf Bilge Tunç, een voormalige werknemer uit de publieke sector die tijdens de noodtoestand van 2016-2018 bij wetsdecreet uit zijn baan is ontslagen en die op 6 augustus 2019 als vermist is opgegeven. Hij is een van de laatste personen in een reeks van vermoedelijke gedwongen verdwijningen van regeringscritici sinds 2016.

VRIJHEID VAN VERGADERING EN VERENIGING

29 mei: De Turkse politie heeft 18 mensen gearresteerd op het Taksimplein in Istanboel tijdens een stille “staande man”-protest ter gelegenheid van de 12e verjaardag van de Gezi Park-protesten in 2013 – een massale burgerbeweging tegen autoritarisme die nog steeds symbool staat voor verzet in Turkije.

29 mei: In Diyarbakır werden minstens vier personen, onder wie CHP's plaatsvervangend provinciaal voorzitter Remzi Sürek en districtsvoorzitter van Bağlar Çiğdem Özturan, gearresteerd omdat ze een spandoek met de tekst “Azadi/Free İmamoğlu” ophingen aan de historische stadsmuren. De spandoeken werden in beslag genomen.

VRIJHEID VAN MENINGSUITING EN MEDIA

28 mei: De Turkse mediatoezichthouder RTÜK heeft een uitzendverbod van tien dagen opgelegd aan het pro-oppositie kanaal Sözcü TV, ingaande op 1 juni. De maatregel is genomen wegens “aanzetten tot openbare onrust” in de berichtgeving over de protesten na de arrestatie van Istanbuls burgemeester Ekrem İmamoğlu.

29 mei: De Turkse autoriteiten hebben de toegang geblokkeerd tot 454 video's van de protestmuziekgroep Grup Yorum op YouTube, waaronder hun officiële kanaal, onder verwijzing naar nationale veiligheid en openbare orde. Grup Yorum, opgericht in 1985, staat bekend om hun politiek geladen teksten en openlijke oppositie tegen de Turkse regering.

MENSENRECHTENVERDEDIGERS

30 mei: Fırat Epözdemir, bestuurslid van de Orde van Advocaten van Istanboel, is vrijgelaten in afwachting van zijn proces nadat hij 127 dagen werd vastgehouden op beschuldiging van lidmaatschap van een terroristische organisatie en het verspreiden van propaganda. De zaak maakt deel uit van een bredere vervolging van de orde na een sociale mediapost waarin verantwoording werd geëist voor de dood van twee Koerdische journalisten.

Fırat Epözdemir

ONAFHANKELIJKHEID VAN DE RECHTERLIJKE MACHT EN RECHTSSTAAT

29 mei: Een Turkse rechtbank heeft een aanklacht geaccepteerd die gevangenisstraffen tot 15 jaar en politieke verboden eist voor 26 leden van de grootste oppositiepartij CHP, onder wie provinciaal voorzitter van Istanbul Özgür Çelik. De aanklacht betreft hun vermeende betrokkenheid bij een protest bij het gerechtsgebouw eerder dit jaar.

Özgür Çelik

31 mei: De Turkse autoriteiten hebben arrestatiebevelen uitgevaardigd voor 47 ambtenaren gelinkt aan de oppositiegeleide gemeente van Istanbul. Dit maakt deel uit van een bredere reeks corruptieonderzoeken die breed worden bekritiseerd als politiek gemotiveerde pogingen om de belangrijkste oppositiepartij en haar gevangen burgemeester Ekrem İmamoğlu te ondermijnen.

31 mei: Een nieuw deskundigenrapport heeft twee aan de regeringspartij AKP gelinkte zakenlieden vrijgepleit van schuld bij het instorten van een gebouw tijdens de aardbeving van 2023 waarbij 35 mensen omkwamen, wat leidde tot verontwaardiging onder nabestaanden.

KOERDISCHE MINDERHEID

26 mei: Een man met een wit petje viel het kantoor van de pro-Koerdische DEM-partij in Çanakkale aan met stenen tijdens een vergadering. Er werd schade aangericht aan het gebouw, maar er vielen geen gewonden.

GEVANGENISOMSTANDIGHEDEN

30 mei: Het nieuwe gevangenishervormingswetsvoorstel van Turkije, onderdeel van het 10e rechterlijke hervormingspakket, stuit op hevige kritiek van oppositieparlementariërs omdat het politieke gevangenen uitsluit. Hoewel het wetsvoorstel beoogt de overbevolking te verminderen en de mogelijkheden voor huisarrest uit te breiden, vrezen critici dat het het wantrouwen in de rechterlijke macht zal verdiepen.

FOLTERING EN MISHANDELING

28 mei: Het Turkse Grondwettelijk Hof heeft geoordeeld dat de autoriteiten hun plicht hebben geschonden om geloofwaardige martelbeschuldigingen van Zabit Kişi te onderzoeken. Kişi, een voormalig docent met vermeende banden met de Gülenbeweging, werd ontvoerd uit Kazachstan en 108 dagen incommunicado vastgehouden. Het Hof heeft een nieuwe strafrechtelijke vervolging bevolen en 190.000 lira schadevergoeding toegekend wegens het niet naleven van mensenrechtennormen.

 Zabit Kişi