Turkey Rights Monitor - Numéro 256

(De links naar bijbehorende bronnen zijn te vinden op de Engelstalige versie.)

WILLEKEURIGE DETENTIE EN ARRESTATIE

In de loop van de week hebben openbare aanklagers de detentie van ten minste 117 personen bevolen wegens vermeende banden met de Gülen-beweging. In oktober 2020 werd in een advies van de VN-werkgroep inzake willekeurige detentie (WGAD) gesteld dat het op grote schaal of systematisch opsluiten van personen die banden zouden hebben met de groep, kan neerkomen op misdaden tegen de menselijkheid. Solidarity with OTHERS heeft een gedetailleerde database samengesteld om de aan Gülen gelinkte massale detenties sinds een mislukte staatsgreep in juli 2016 te monitoren.

16 mei: De Turkse autoriteiten hebben nog eens 101 mensen aangehouden in 27 provincies in de aanhoudende repressie tegen de Gülenbeweging. De beschuldigingen omvatten onder meer contact via betaaltelefoons met leden van de beweging en het helpen van families van mensen die via nooddecreten (KHK) uit hun functie zijn gezet.

GEDWONGEN VERDWIJNINGEN

Er is deze week geen nieuws naar buiten gekomen over Yusuf Bilge Tunç, een voormalige werknemer uit de publieke sector die tijdens de noodtoestand van 2016-2018 bij wetsdecreet uit zijn baan is ontslagen en die op 6 augustus 2019 als vermist is opgegeven. Hij is een van de laatste personen in een reeks van vermoedelijke gedwongen verdwijningen van regeringscritici sinds 2016.

VRIJHEID VAN VERGADERING EN VERENIGING

12 mei: De Turkse minister van Onderwijs, Yusuf Tekin, noemde een docent publiekelijk een “terrorist” nadat deze kritiek had geuit op het omstreden sollicitatiesysteem gebaseerd op interviews. Dit leidde tot verontwaardiging onder leraren en oppositiefiguren, die stellen dat het systeem bol staat van vriendjespolitiek en honderden kandidaten tot wanhoop of zelfmoord heeft gedreven.

 14 mei: De Turkse politie arresteerde 97 personen tijdens studentenprotesten aan de Boğaziçi-universiteit tegen prediker Nureddin Yıldız, die bekendstaat om zijn controversiële uitspraken over kindhuwelijken; zes demonstranten werden later formeel gearresteerd.

VRIJHEID VAN MENINGSUITING EN MEDIA

13 mei: Turkse aanklagers hebben een chronisch zieke universiteitsstudente, Esila Ayık, aangeklaagd wegens het beledigen van president Erdoğan door hem tijdens een protest een “dictator” te noemen. Er hangt haar een gevangenisstraf van maximaal 4 jaar en 8 maanden boven het hoofd. Ze zat wekenlang in voorarrest zonder toegang tot essentiële medicatie.

Esila Ayık

15 mei: De Turkse journalist Furkan Karabay werd gearresteerd op beschuldiging van het beledigen van de president en het doelwit maken van functionarissen die betrokken zijn bij antiterrorismeoperaties in zijn berichtgeving en sociale media-activiteiten over onderzoeken naar oppositieburgemeesters.

Furkan Karabay

 15 mei: Een Turkse rechtbank veroordeelde journaliste Evrim Kepenek tot een voorwaardelijke gevangenisstraf van 10 maanden wegens vermeende schending van het onderzoeksgeheim bij haar verslaggeving over het vermoedelijke seksueel misbruik en de dood van een 2-jarig kind.

Evrim Kepenek

15 mei: De prominente arts en mensenrechtenactiviste Dr. Ayşe Uğurlu werd ontslagen uit overheidsdienst omdat zij president Erdoğan zou hebben beledigd door een verklaring over vrouwenrechten voor te lezen.

Ayşe Uğurlu

16 mei: De Turkse mediatoezichthouder RTÜK legde boetes op aan de pro-oppositiekanalen Sözcü TV, Halk TV en Tele1 vanwege hun berichtgeving over een aanval op oppositieleider Özgür Özel en een spraakmakend chantage-schandaal. De sancties werden bekritiseerd als politieke censuur.

ONAFHANKELIJKHEID VAN DE RECHTERLIJKE MACHT EN RECHTSSTAAT

15 mei: De burgemeester van Istanbul, Ekrem İmamoğlu, die gevangen zit op beschuldiging van corruptie – algemeen beschouwd als politiek gemotiveerd – legde een verklaring af in een nieuw onderzoek wegens “belediging van ambtenaren” nadat hij tijdens een rechtszitting in maart kritiek had geuit op aanklagers.

Ekrem İmamoğlu

KOERDISCHE MINDERHEID

12 mei: De PKK heeft officieel haar ontbinding aangekondigd en een einde gemaakt aan haar gewapende strijd tegen Turkije, na 40 jaar conflict.

GEVANGENISOMSTANDIGHEDEN

16 mei: De gevangenispopulatie in Turkije is gestegen tot boven de 400.000 – meer dan 100.000 boven de officiële capaciteit – als gevolg van massale detenties van dissidenten, waaronder aanhangers van de Gülenbeweging en Koerdische activisten. In 25 jaar is het aantal gevangenen acht keer zo groot geworden.

FOLTERING EN MISHANDELING

11 mei: In het Kepez-district van Antalya werd een persoon fysiek mishandeld door twee politieagenten op straat. Het incident werd gefilmd door een omstander en op sociale media gedeeld, waarna beide agenten zijn geschorst.

14 mei: Een vrouwelijke rechtenstudente die vorige week werd gearresteerd tijdens de massale repressie tegen vermeende volgelingen van de Gülenbeweging, heeft vier keer geprobeerd zelfmoord te plegen in vier dagen tijd. Dit leidde tot verontwaardiging bij parlementslid Ömer Faruk Gergerlioğlu, die de Turkse autoriteiten verantwoordelijk hield voor haar verslechterende toestand te midden van voortdurende arrestaties en juridische druk op studenten en vrouwen.

14 mei: T24-verslaggever Can Öztürk werd op 13 mei 2025 fysiek mishandeld door de politie en gearresteerd met zijn handen op zijn rug geboeid terwijl hij verslag deed van een protest op de campus van de Boğaziçi-universiteit in Istanbul. Ook werd gemeld dat zijn perskaart door de politie werd verscheurd.

Can Öztürk

TRANSNATIONALE REPRESSIE

14 mei: Human Rights Watch beschuldigt door Turkije gesteunde Syrische facties ervan dat zij in het noorden van Syrië doorgaan met het willekeurig vasthouden, martelen en afpersen van burgers, zonder enige aansprakelijkheid. De organisatie roept de overgangsregering van Syrië op om deze misstanden te beëindigen en verantwoordelijke bevelhebbers – van wie sommigen nu hoge militaire functies bekleden – ter verantwoording te roepen.