Turkey Rights Monitor - Uitgave 257

Solidarity with Others
5 jun
4 minuten om te lezen

(De links naar bijbehorende bronnen zijn te vinden op de Engelstalige versie.)

WILLEKEURIGE DETENTIE EN ARRESTATIE

In de loop van de week hebben openbare aanklagers de detentie van ten minste 100 personen bevolen wegens vermeende banden met de Gülen-beweging. In oktober 2020 werd in een advies van de VN-werkgroep inzake willekeurige detentie (WGAD) gesteld dat het op grote schaal of systematisch opsluiten van personen die banden zouden hebben met de groep, kan neerkomen op misdaden tegen de menselijkheid. Solidarity with OTHERS heeft een gedetailleerde database samengesteld om de aan Gülen gelinkte massale detenties sinds een mislukte staatsgreep in juli 2016 te monitoren.

22 mei: Özlem Düzenli, veroordeeld wegens vermeende banden met de Gülenbeweging, werd samen met haar zes maanden oude baby gevangengezet na een mislukte poging om naar Griekenland te vluchten. Het incident benadrukt de aanhoudende criminalisering van dissidenten en de harde behandeling van moeders en zuigelingen in Turkije.

WILLEKEURIGE LEVENSBEROVING

22 mei: In totaal zijn 1.026 gevangenen overleden in Turkse gevangenissen tussen juli 2023 en december 2024. Mensenrechtenorganisaties uiten hierover grote verontwaardiging en wijzen op structurele verwaarlozing, gebrek aan medische zorg en overheidsbeleid dat gevangenissen verandert in plaatsen van “stille eliminatie”.

GEDWONGEN VERDWIJNINGEN

Er is deze week geen nieuws naar buiten gekomen over Yusuf Bilge Tunç, een voormalige werknemer uit de publieke sector die tijdens de noodtoestand van 2016-2018 bij wetsdecreet uit zijn baan is ontslagen en die op 6 augustus 2019 als vermist is opgegeven. Hij is een van de laatste personen in een reeks van vermoedelijke gedwongen verdwijningen van regeringscritici sinds 2016.

VRIJHEID VAN VERGADERING EN VERENIGING

20 mei: Meer dan 350 voornamelijk vrouwelijke landarbeiders van Queen Flowers in İzmir protesteren al 20 dagen tegen vermeende vakbondsonderdrukking, loonverlagingen en intimidatie op de werkvloer nadat ze zich aansloten bij de Landarbeidersvakbond Tarım-Sen.

VRIJHEID VAN MENINGSUITING EN MEDIA

19 mei: De Zweedse journalist Joakim Medin, gearresteerd in Turkije op beschuldiging van belediging van president Erdoğan en vermeende banden met terrorisme, is vrijgelaten en keert terug naar Zweden na diplomatieke inspanningen van de Zweedse regering.

20 mei: Human Rights Watch heeft Turkije opgeroepen om artikel 299 van het Turkse Wetboek van Strafrecht te schrappen. Onder deze bepaling werden tussen 2014 en 2020 meer dan 128.000 onderzoeken en ruim 27.000 strafzaken gestart, met alleen al in 2021 meer dan 11.000 vervolgingen. De organisatie verwijst naar recente zaken en uitspraken van het Europees Hof die de wet in strijd achten met de vrijheid van meningsuiting.

20 mei: Journalist İsmail Arı en zijn familie hebben doodsbedreigingen ontvangen na zijn onthulling over een omkoping van 2,5 miljoen dollar om detentie te vermijden in een georganiseerde misdaadzaak. Anonieme berichten verwezen naar zijn huisadres en bedreigden zijn familie telefonisch.

22 mei: Door updates in de algoritmes van Google en YouTube in het begin van 2025 daalde het verkeer van meerdere onafhankelijke Turkse nieuwsmedia met tot wel 80%. Ballingsjournalisten meldden dat hun content systematisch lager werd gerangschikt. Dit leidde tot parlementaire vragen over digitale censuur en toenemende druk van de overheid op kritische stemmen.

MENSENRECHTENVERDEDIGERS

23 mei: Prominente Europese mensenrechtenverdedigers beschuldigden de Raad van Europa van het in de steek laten van mensenrechtenactivisten. Ze wezen op de stilte van de Raad over de vervolging van advocaten in Turkije en pleitten voor dringende hervormingen ter bescherming van juridische professionals en de rechtsstaat.

ONAFHANKELIJKHEID VAN DE RECHTERLIJKE MACHT EN RECHTSSTAAT

22 mei: De Amerikaanse senator Adam Schiff beschuldigde president Erdoğan van het ondermijnen van de democratie vanwege de gevangenzetting van Istanbuls burgemeester Ekrem İmamoğlu. Hij riep de Senaat op een resolutie te steunen die ofwel geloofwaardig bewijs of diens vrijlating eist, en drong er bij minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio op aan om Turkije aan te spreken op antidemocratisch gedrag.

23 mei: De Turkse politie heeft nog eens 44 mensen aangehouden in een corruptieonderzoek dat algemeen als politiek gemotiveerd wordt beschouwd. Onder de gearresteerden bevindt zich ook de privésecretaris van burgemeester Ekrem İmamoğlu. Sinds zijn gevangenneming twee maanden geleden zijn in totaal 237 mensen aangehouden en 92 gearresteerd.

KOERDISCHE MINDERHEID

22 mei: Het Turkse parlement heeft een motie van de pro-Koerdische DEM-partij afgewezen om gedwongen verdwijningen te onderzoeken via een Waarheids- en Gerechtigheidscommissie, ondanks decennialange oproepen van Koerdische families en nabestaanden tijdens de Week van de Vermisten.

ANDERE MINDERHEDEN

20 mei: De Israëlisch-Turkse zangeres Linet Manashe annuleerde haar concert in Istanbul na doodsbedreigingen van pro-Palestijnse demonstranten buiten de zaal. De politie greep in en evacueerde haar onder bescherming.

GEVANGENISOMSTANDIGHEDEN

20 mei: Het Turkse Grondwettelijk Hof oordeelde dat het opnemen van gevangenisbezoeken en het uploaden van brieven van gedetineerden naar het digitale rechtssysteem in strijd is met het recht op privacy en communicatievrijheid. De klager kreeg een schadevergoeding toegekend. Het Hof benadrukte het ontbreken van een wettelijke basis voor deze surveillancepraktijken.

23 mei: Twaalf internationale mensenrechtenorganisaties hebben Turkije opgeroepen om ook politieke gevangenen op te nemen in een nieuw wetsvoorstel tot strafhervorming dat bedoeld is om de ernstige overbevolking van gevangenissen te verlichten. Ze waarschuwen dat uitsluiting op basis van brede antiterrorismewetten discriminatie en onrechtvaardigheid bestendigt.

VLUCHTELINGEN EN MIGRANTEN

19 mei: Het Iraanse Hooggerechtshof bevestigde het doodvonnis wegens blasfemie tegen popsinger Amir Hossein Maghsoudloo, bekend als Tataloo, die in 2023 werd uitgeleverd door Turkije. Hij zit ook een gevangenisstraf van tien jaar uit wegens onder meer het verspreiden van corruptie en propaganda.

20 mei: De Syrische mensenrechtenactivist Taha Elgazi en zijn vrouw zijn op maandag door Turkije naar Syrië gedeporteerd na incommunicado-detentie, ondanks juridische verboden om mensen terug te sturen naar landen waar zij gevaar lopen.

VROUWENRECHTEN

20 mei: Uit een rapport van CHP-parlementslid Gamze Akkuş İlgezdi blijkt dat Turkije slechts 150 vrouwenopvanghuizen heeft, goed voor acht bedden per 100.000 vrouwen – ver onder de Europese normen. Dit toont een ernstig tekort aan overheidsbescherming.

23 mei: In de eerste vijf maanden van 2025 zijn 79 vrouwen omgekomen door huiselijk geweld in Turkije. Dit leidde tot protesten tegen het overheidsinitiatief “Jaar van het Gezin”, dat volgens vrouwenrechtenactivisten traditionele rollen prioriteert boven daadwerkelijke bescherming en de voortdurende femicidecrisis negeert.